مدیر بخش زلزله و خطرپذیری مركز تحقیقات راه، مسكن و شهرسازی:
حتی ف فرونشست در مقررات ملی دیده نشده است
اصفهان مدیر بخش زلزله و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، تدوین مقررات ملی کاهش خطر فرونشست زمین در ایران را نقطه شروعی برای کنترل فرونشست دانست و اظهار داشت: هنوز مقررات ملی برای فرونشست زمین نداریم و در مقرارت موجود عموما رویکرد زلزله داریم، حتی ˮفˮ فرونشست در مقررات ملی دیده نشده است، درحالی که اصفهان می تواند پایلوت تدوین این آیین نامه باشد.
علی بیت اللهی، امروز (دوشنبه_۱۷ آبان ماه) در نشست بررسی وضعیت فرونشست در ایران و جهان و راهکارهای مقابله با آن که در شهرداری اصفهان برگزار شد، اظهار نمود: اگر بخواهیم فرونشست زمین را با زلزله در ایران مقایسه نماییم می بینیم که زلزله اثر موضوعی دارد و زمین تخریب و بازسازی می شود، اما فرونشست هر روز رخ می دهد.
وی ضمن اشاره به این که وسعت گسترش فرونشست زمین از شرق تا غرب کره زمین از سواحل ژاپن، اندونزی، تایوان و قسمت شرقی چین، پاکستان، عربستان، ایران، ترکیه و یونان تا سواحل شرق و غرب آمریکا را در بر گرفته و یک پدیده جهانی است، اضافه کرد: در دهه ۷۰ و اوایل دهه ۸۰ در کنفرانس های خارجی همیشه از تغیرات اقلیمی می گفتند، در حالیکه آن زمان ما دغدغه زلزله را داشتیم، اما امروز متوجه شده ایم تغییرات اقلیمی تا چه اندازه گسترده است. بعنوان کسی که درگیر این مورد هستم می گویم وسعت اثر تغییرات اقلیمی، میلیونها برابر زلزله است.
مدیر بخش زلزله و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با اشاره به اینکه زلزله بعد تخریبی و تلفات جانی برای مردم دارد، اظهار داشت: اما فرونشست زمین مثل چربی خون که اندک اندک در رگ ها جمع می شود محسوس نیست تا به حد بحرانی برسد و آن زمان دیگر متاسفانه غیرقابل بازگشت است.
وی با قدردانی از حساسیت اساتیدی که مبحث فرونشست زمین را مطرح می کنند، اظهار داشت: باید نگاه مسؤلان شهری و استانی را هم درک نماییم که می خواهیم یک محیط قابل زیست و پایدار برای آیندگان به جا بگذاریم، پس همگرایی در این حوزه یک اصل ضروریست.
فرونشست قومی نیست، ملی است
بیت اللهی پیشنهاد کرد قبل از هر چیز از این حالت تقابلی که چه کسی مبحث را جدی نگرفته و یا زیاد جدی گرفته باید دوری نماییم، اضافه کرد: این تقابل سبب فراموشی اصل مبحث می شود. مبحث بعدی این است که فرونشست زمین را نباید قومی نماییم، این یک پدیده ملی است و باید در ظرف ملی حل شود و گرنه باز هم گرفتار واگرایی شده و به نتیجه نمی رسیم.
وی ضمن اشاره به این که وقتی زلزله رخ می دهد کنترل وقوع آن دست ما نیست و بشر در هیچ کجای دنیا هیچ دانشی برای کنترل وقوع آن ندارد، اظهار داشت: معتقدم خوشبختانه با وجود بدی های فرونشست زمین، خطر فروشست قابل کنترل است و تجربیاتی از چندین کشور وجود دارد که نرخ فرونشست زمین را از ۱۲ تا ۱۵ سانتیمتر به صفر رسانده اند.
مدیر بخش زلزله و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی از مسؤلان اصفهان خواست از بیرون به این مورد نگاه کنند و اضافه کرد: میتوان گفت اصفهان مظلوم تحت فرونشست و خشکسالی و... است، در حالیکه این نگاه هم از نظر روحی برای مردم این شهر و هم سرمایه گذاران و گردشگران نتایج بدی به دنبال دارد، این گفتمان خوب نیست اما اگر بتوانیم اصفهان را الگو و نمونه شهرهای جهان در غلبه بر فرونشست زمین نماییم نتیجه بسیار بهتری خواهیم گرفت.
فرونشست زمین قابل کنترل است
وی با تکیه بر این که فرونشست زمین قابل کنترل است، اظهار داشت: شهردار اصفهان می تواند بعنوان شهردار نمونه در مقابله با فرونشست زمین و تغییرات اقلیمی در دنیا مطرح شود و این نگاه سازنده و امیدبخش است و مساله را هم حل می کند. همه باید به این نگاه برسند که این نقطه همگرایی سبب موفقیت می شود.
بیت اللهی تدوین مقررات ملی کاهش خطر فرونشست زمین در ایران را نقطه شروعی دانست و اظهار داشت: هنوز مقررات ملی برای فرونشست زمین نداریم و در مقرارت موجود عموما رویکرد زلزله داریم، حتی "ف" فرونشست در مقررات ملی دیده نشده است، در حالیکه اصفهان می تواند پایلوت تدوین این آیین نامه باشد.
وی با اشاره به اینکه تدوین این مقررات در این حوزه در سه بعد قابل انجام است، خاطرنشان کرد: بعد اول کنترل خطر است یعنی کارهایی انجام دهیم تا وقوع فرونشست را کنترل نماییم، بُعد دوم کنترل آثار فرونشست زمین است، در این حوزه دشت مهیار یک نمونه کلاسیک است که در دنیا می تواند بررسی شود. شکاف های فرونشست را میتوان کنترل کرد و روش هایی در نیوزلند، آمریکا، انگلیس و کشورهای مختلف انجام شده تا شکاف ها و ساختمان ها بخصوص به ساختمان های تاریخی حمله نکند. بعد سوم هم تاب آوری المان ها است، یعنی علاوه بر کنترل فرونشست و آثار آن مثل شکاف ها و نشست ها و... چه اقدامی می توانیم برای تاب آوری انجام دهیم و سیستم هایی طراحی نماییم تا گسیختگی و آثار زیست محیطی نداشته باشد.
وی با تکیه بر این که دست ما برای این کار باز است و با نگاه امیدوارنه به آینده باید گفتمان مدیریتی و کارشناسی ما در نقطه ای همگرا شود، اضافه کرد: اقداماتی می توانیم انجام دهیم که نه در صدمه پذیری از فرونشست که در مقابله با آن سرآمد باشیم و اصفهان بعنوان یک الگو در جهان مطرح شود. تاریخ اصفهان، تاریخ ملی ما و تمام آثار تاریخی اصفهان، سرمایه ملی ایران است که اگر صدمه ببینند قابل جبران نیست.
مدیر بخش زلزله و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در ادامه ضمن اشاره به وضعیت آب و کشاورزی کشور، اظهار نمود: از ۳۰ حوضه آبخیز در کشور ما، ۲۹ حوضه گرفتار فرونشست شده است. البته این بحران فقط در ارتباط با کشور ما نیست و طیف جهانی دارد، اما کشور ما یک سوم میانگین جهانی بارش و سه برابر تبخیر دارد و به شدت کشور کم آبی هستیم. به صورت متوسط از یک هکتار باغ پسته در کشورهای پیشرفته ۱۳ تن محصول برداشت می شود، در حالیکه در کرمان از یک هکتار زمین یک تن محصول برداشت می شود و این مورد بر روی اقتصاد ما تأثیر می گذارد که ۳۳ درصد وابسته به کشاورزی است.
نرخ فرونشست زمین در ایران ۱۰ سانتیمتر در سال است
وی ضمن اشاره به این که ۸ میلیون هکتار اراضی زراعی در کشور داریم که در تمام آن فرونشست زمین داریم، اضافه کرد: ۳۸۱ سایت توسط گروههای مختلف از نظر فرونشست زمین مطالعه و مشخص شده حدود ۱۰ سانتیمتر در سال در کشور فرونشست زمین داریم.
بیت اللهی همینطور با اشاره به اینکه حدود ۳۵ درصد از اراضی کشور به شدت خشک است، افزود: حدود ۷۳۵ هزار حلقه چاه و رشته قنات و نزدیک به ۴۰۰ هزار حلقه چاه کشاورزی داریم و ۶۶ درصد از آب کشاورزی ما از آب زیرزمینی تأمین می شود، در حالیکه گستردگی آب های سطحی هم بسیار محدود است.
وی با تکیه بر این که تغییرات اقلیمی و خشکسالی سبب فشار بیشتر بر آبخوان ها شد، اظهار داشت: شرایط اقلیمی و افت و فشار آب های زیرزمینی کشور ما را گرفتار حالتی کرده که در همه دشت های کشور فرونشست داریم و در ۴۱۰ دشت شرایط بحرانی اعلام شده است.
اصفهان، پر ریسک ترین شهر ایران از نظر فرونشست زمین
مدیر بخش زلزله و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با اشاره به اینکه سیمای کلی فرونشست کشور وضعیت خوبی ندارد، خاطرنشان کرد: از نظر ریسک فرونشست، اصفهان، خراسان رضوی و تهران پر ریسک ترین شهرهای کشور هستند که از این میان، اصفهان پر ریسک ترین استان کشور است. تعداد ساختمان های فاقد اسکلتی که در اثر نشست زمین امکان دارد ترک بخورد در اصفهان بیشتر از همه شهرها است، از سوی دیگر شکاف در خاک اصفهان بیشتر و جنس خاک متفاوت می باشد.
وی افزود: مبحث دیگری که در اصفهان باید به آن دقت نماییم ریسک های ناشی از فرونشست زمین در آثار تاریخی و فرهنگی است، چونکه اگر یک اثر تاریخی از بین برود قابل جبران نیست. البته این موارد همه چاره دارد و دست ما بسته نیست و به سادگی می توانیم مساله را مدیریت نماییم. خوشبختانه جزو نخستین کشورهایی هستیم که قانون مصوب مجلس را داریم و امیدواریم اعتباری برای این کار مصوب شود تا بتوان کارهای زیربنایی خاصی انجام داد. در همین رابطه تفاهمنامه هایی با مراکز تحقیقاتی منعقد شده، همچون پژوهشگاه فضایی ایران که با استفاده از تصاویر ماهواره ای می توانند نوع کشت و زرع را تشخیص دهند. این پتانسیل بزرگی است که اگر همه این ها را تجمیع نماییم اقدامات خوبی می توانیم انجام دهیم.
احیای گاوخونی و زاینده رود، مهم ترین قدم برای مقابله با فرونشست
وی بر احیای تالاب های کشور تصریح کرد و اظهار داشت: اگر این اصل اساسی اجرا شود خیلی از مشکلات حل می شود، تالاب هایی مثل گاوخونی در طول تاریخ آب داشته اند و آب زاینده رود هم باید به صورت مستمر جریان داشته باشد که این مهم ترین قدم برای مقابله با بحران فرونشست است.
بیت اللهی از اصفهان بعنوان یکی از مناطق با اولویت برای مقابله با فرونشست زمین در کشور نام برد و اضافه کرد: تابحال بودجه ای در این حوزه تخصیص داده نشده، در حالیکه یک کار میدانی دقیق نیازمند اندازه گیری و هزینه گذاری است که متاسفانه هنوز انجام نشده است.
فرونشست زمین یک امر قطعی و تدریجی است
وی در ادامه تعریف جامعی از فرونشست زمین عرضه داد و اظهار داشت: پایین رفتگی تدریجی یا ناگهانی سطح زمین در گستره ای وسیع یا محدود در اثر عوامل طبیعی و یا غیرطبیعی را فرونشست زمین می نامیم. فرونشست زمین یک امر قطعی و تدریجی است، در عین حال که فرونشست حالت کاسه ای دارد و در وسط دشت بیشتر است. فرونشست زمین همینطور با اندازه دانه بندی متناسب است و هرچقدر ضخامت آبرفت بیشتر باشد فرونشست بیشتر و هرچقدر کمتر باشد فرونشست کمتر است.
به گزارش پلات به نقل از ایسنا، مدیر بخش زلزله و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی یکی از علل عمده فرونشست زمین را اُفت سطح آب زیرزمینی عنوان نمود و اضافه کرد: تخریب ساختمان ها بر اثر فرونشست زمین در مقابل آثار زیست محیطی و کشاورزی این بحران قابل قیاس نیست.
وی ضمن اشاره به این که تحقیقات خوبی در کشورهای مختلف دنیا در مورد فرونشست زمین انجام شده که میتوان از این تحقیقات استفاده کرد، اضافه کرد: فرونشست زمین یک مساله فراگیر است و باید تلاش نماییم با همکاری همدیگر طرحی به هیات دولت ببریم و بعنوان لایحه و قانون، اعتبارات لازم را دریافت نماییم.
بیت اللهی با اشاره به اینکه از الان باید به فکر زیرساخت ها باشیم و حداقل ظرفیت سازی ها را شروع نماییم، تصریح کرد: باید تلاش نماییم اصفهان را بعنوان شهر نمونه برای غلبه بر فرونشست زمین معرفی نماییم.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب